Στοιχεία Τόπου

Επίπεδα τόπων:
Επιλογές:

Σχεδίαση επιφανειών
Κωδικοί τόπων
Οικισμοί

Χαρτογραφικό υπόβαθρο:

Open cycle map
Open Street map
Κτηματολόγιο Α.Ε.

Γενικά Στοιχεία

Όνομα KOILADA ACHELOOU KAI ORI VALTOU
Κατηγορία Τόπου Βιότοπος NATURA
Κωδικός Τόπου GR2110006
Κύριος Χαρακτήρας
Βιότοπος
Φυσικό Τοπίο
Δομημένο Τοπίο
Διοικητική Υποδιαίρεση Νομός Αρτας
Δήμος-Κοινότητα
Συνολική Έκταση (ha) 46737.83
Χερσαία Έκταση (ha) 46737.83
Συνολική Περίμετρος (km) 188.2
Μέγιστο Υψόμετρο (m) 1846.0
Ελάχιστο Υψόμετρο (m) 270.0
Ένταξη στο Υπάρχον Θεσμικό Πλαίσιο

Χαρακτηριστικά

Τύπος Τοπίου
Κλίμα
Γεωλογία
Περιγραφή Τόπου Η περιοχή καλύπτει μια απότομη, μερικώς δασωμένη χαράδρα και περιλαμβάνει το τμήμα του ποταμού το οποίο καθορίζει τα σύνορα μεταξύ των νομών Άρτας και Τρικάλων και εκείνα μεταξύ των νομών Άρτας και Καρδίτσας. Ξεκινά από το χωριό Μυρόφυλλο και καταλήγει στο χωριό Μεσόπυργος. Η περιοχή περιλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα της κοιλάδας του ποταμού Αχελώου στη Ν. Πίνδο, περιλαμβανομένων των χωριών Φτέρη και Πετρωτό. Κατά μήκος του ποταμού υπάρχουν δάση με Salix alba, Populus nigra, Alnus glutinosa και Fraxinus angustifolia. Αυτά τα δάση κάλυπταν μεγάλες εκτάσεις κατά το παρελθόν. Το παρόχθιο δάσος περιβάλλεται από μακκία και φρυγανώδη βλάστηση. Κοντά στο χωριό Συκιά έχει κατασκευαστεί υδροηλεκτρικό φράγμα, το οποίο θα μετατρέψει τμήμα της κοιλάδας σε ταμιευτήρα. Ένα σημαντικό τμήμα της περιοχής καλύπτεται από μικτό δάσος δρυός (επικρατεί το είδος Quercus frainetto). Το δάσος αυτό είναι κατά τόπους υποβαθμισμένο. Ένα μικρό τμήμα της περιοχής καλύπτεται από δάσος Abies cephalonica, το ελληνικό ενδημικό έλατο (τύπος οικοτόπου που δεν περιλαμβάνεται στο Παράρτημα I, με κωδικό Corine 42.18). Η κοιλάδα του Αχελώου που χαρακτηρίζεται από Quercion cerris και Fagetalia, μπορεί να θεωρηθεί τμήμα της υπο-ηπειρωτικής βιογεωγραφικής περιοχής.
Κατάσταση Τόπου
Εγκατάλειψη οικισμών
Τάση Κατάστασης Τόπου
Ιστορία και εξέλιξη του τόπου
Σημεία με καλή Θέα
Μονοπάτια Περίπατοι

Αξίες

Οικολογική Αξία
Κοινωνικοοικονομική/πολιτιστική Αξία
Αισθητική Αξία
Σχόλιο για τις αξίες H παρόχθια βλάστηση όπως και η υπόλοιπη βλάστηση κατά μήκος των όχθεων καθώς επίσης και η πεδιάδα του ποταμού, γενικά, έχουν μεγάλη σημασία για τους εξής λόγους: α) προστασία του εδάφους από τη διάβρωση και την κατολίσθηση, β) διαμόρφψση σημαντικών ενδιαιτημάτων για τα ζώα της περιοχής (κυρίως για το είδος Lutra lutra και για πολλά είδη πτηνών), γ) τη μείωση της ρύπανσης του ποταμού, δ) συγκράτηση των υλικών κατάντη του ποταμού, ε) τη βελτίωση, άμεση ή έμμεση, του κλίματος στην ευρύτερη περιοχή. Τα Ελληνικά ενδημικά είδη προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία (Προεδρικό Διάταγμα 67/81) και περιλαμβάνεται στη βάση δεδομένων WCMC των φυτών ως «σπάνιο». Τα είδη Alnus glutinosa και Fraxinus angustifolia (περιλαμβάνεται στο πεδίο 3.3 με αξιολόγηση D) παρουσιάζουν περιορισμένη εξάπλωση στην Ελλάδα και οι πληθυσμοί του θα πρέπει να προστατευτούν. Μεγάλη ποικιλία ενδιαιτημάτων (δασών, παρόχθιων κοινωνιών, μακκί), σε πολύ κατάσταση διατήρησης, εμφανίζονται στην περιοχή. Το γεγονός αυτό, προστίθεται στη γεωμορφολογία και στο απροσπέλαστο της περιοχής εξηγούν την πλούσια πανίδα της περιοχής, κυρίως την ορνιθοπανίδα. Επιπλέον, εκτός από την οικολογική σημασία, ο ποταμός Αχελώος είναι σημαντικός και αξιόλογος για τους εξής λόγους: 1) αισθητική αξία του φυσικού περιβάλλοντος, 2) το σπουδαίο δυναμικό για περιβαλλοντική εκπαίδευση που προσφέρει, 3) η σημασία του για επιστημονική έρευνα, 4) η καταλληλότητά του για δραστηριότητες αναψυχής. Επιπλέον, η περιοχή είναι υψηλής σημασίας λόγω της παρουσίας πολλών απειλούμενων και προστατευόμενων ειδών ζώων στα οποία προσφέρει ένα από τα λίγα καταφύγια. Παρατηρείται μια αναπαραγόμενη αποικία του είδους Griffon vultures (Gyps fulvus) καθώς επίσης και άλλα αρπακτικά (Aquila chrysaetos, Neophron percnopterus, κτλ.). Πράγματι, η περιοχή χρησιμοποιείται από μεταναστευτικά είδη πτηνών ως ενδιάμεσος σταθμός και θεωρείται μία από τις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (Σ.Π.Π.Ε.). Η βίδρα (Lutra lutra) live in Acheloos river and the periodical presence of the brown bear (Ursus arctos) έχει καταγραφεί στον Αχελώο, στο νότιο τμήμα της περιοχής. Ο ποταμός αυτός αποτελεί, επίσης, ενδιαίτημα για σημαντικά είδη ψαριών που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα II της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: το ενδημικό είδος Pseudophoxinus pleurobipunctatus (περιλαμβάνεται στο πεδίο 3.2 με το συνώνυμο Phoxinellus spp.). Όλα είναι απειλούμενα είδη ή τοπικά απειλούμενα. Όσον αφορά στην πανίδα, εκτός των πτηνών, ορισμένα είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ έχουν καταγραφεί στην περιοχή (πεδίο 3.2). Μεταξύ αυτών, η καφέ αρκούδα Ursus arctos έχει καταγραφεί περιστασιακά στο βόρειο τμήμα της περιοχής. Αποτελεί είδος προτεραιότητας της Οδηγίας και απειλούμενο ελληνικό είδος (κατηγορία «κινδυνεύον»). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον Οικονομίδη (προς. επικοιν.), το είδος Phoxinellus spp. δίνεται ως P. pleurobipunctatus. Αρκετά ακόμη, είδη σπονδυλόζωων, πλην των ψαριών, έχουν αξιολογηθεί ως Άλλα και Ελληνικά σημαντικά είδη σύμφωνα με το σύστημα αξιολόγησης που χρησιμοποιείται στα πεδία 3.3 και 3.4. Τα είδη Canis lupus και Capreolus capreolus, είναι απειλούμενα ελληνικά και χαρακτηρίζεται «τρωτά». Το είδος Scardinius acarnanicus είναι ενδημικό της Ελλάδας. Εκτός από τα είδη του γένους Apodemus και το είδος Scardinius acarnanicus, τα υπόλοιπα είδη προστατεύονται από τη Σύμβαση της Βέρνης. Η αγριόγατα Felis silvestris αναφέρεται επίσης στη Σύμβαση CITES. Η αναφορά στα είδη αυτά δικαιολογεί την αξιολόγηση C. Επιπρόσθετα, τα περισσότερα από αυτά τα είδη προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία (Προεδρικό Διάταγμα 67/81) (εξαιρέσεις αποτελούν τα εξής: Rana ridibunda, Vipera ammodytes, τα δύο taxa Apodemus, Martes foina, Felis silvestris, C. Capreolus και τα κυπρινοείδη Leuciscus svallize και Scardinius acarnanicus]). Τα είδη Bufo viridis, Rana dalmatina, Canis lupus, Felis silvestris και C. capreolus περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα CORINE-Biotopes. Οι σαύρες Alygyroides nigropunctatus και Podarcis erhardii, καθώς και τα δύο taxa Apodemus, καθώς και ο λύκος Canis lupus είναι βαλκανικά ελληνικά και όλα αναφέρονται σε δύο ακόμη διεθνή έγγραφα: τον Κόκκινο Κατάλογο της IUCN (1988) και τον Κατάλογο της UNEP. Για όλους αυτούς τους λόγους, τα σχετικά taxa δέχονται αξιολόγηση D. Τα ασπόνδυλα που αναφέρονται στα πεδία 3.3 και 3.4 με αξιολόγηση D προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία (Προεδρικό Διάταγμα 67/81).

Κίνδυνοι

Απειλές/διαταραχές
Σχόλιο για τις απειλές-διαταραχές
Τρωτότητα Οι κύριες δραστηριότητες και επιδράσεις εντός της περιοχής περιγράφονται στο τμήμα 6.1. Οι παρόντες κίνδυνοι και απειλές προέρχονται από: παράνομο κυνήγι, υπερβόσκηση (τοπικά, κυρίως στα υψίπεδα), υλοτομία, κτηνοτροφία και ρύπανση από τη λειτουργία των στάβλων. Η υποβάθμιση του παρόχθιου δάσους προκαλείται κυρίως από την αναζήτηση γόνιμης γης για καλλιέργεια, την έντονη βόσκηση, φράγματα που κατασκευάστηκαν στο παρελθόν και την οικοδόμηση ανθρώπινων οικισμών. Στην περίπτωση που λειτουργήσει το φράγμα στον ποταμό Αχελώο ανάντι, θα επηρεαστεί αρνητικά το ποτάμιο οικοσύστημα. Η δημιουργία της τεχνητής λίμνης λόγω του φράγματος αναμένεται να μειώσει δραστικά την ποικιλότητα του ποτάμιου οικοσυστήματος. Η κατασκευή του ταμιευτήρα θα έχει επίσης κοινωνικές επιπτώσεις γιατί πολλά τμήματα των γειτονικών χωριών θα πλημμυρίσουν. Επίσης, η κατασκευή του φράγματος, μέσω της προώθησης της τουριστικής ανάπτυξης και της επέκτασης του οδικού δικτύου, θα επιφέρει επιπρόσθετες πιέσεις στην περιοχή. Επίσης, πολλά χωριά (όπως η Καλή Κόμη) θα επηρεαστούν, γεγονός που θα προξενήσει αστικοποίηση και περαιτέρω οικοδόμηση (οικισμοί, δρόμοι) σε άλλα τμήματα της περιοχής.
Προτεραιότητα προστασίας

Πανίδα και Χλωρίδα

Χαρακτηριστικά Ενδιαιτήματα
Αξιόλογα Φυτά
Alnus glutinosa (Κλήθρο)
Fraxinus angustifolia oxycarpa (Νερόφραξος)
Αξιόλογα Θηλαστικά
Canis lupus (Λύκος)
Capreolus capreolus (Ζαρκάδι)
Felis silvestris morea (Αγριόγατος του Μωριά)
Lutra lutra (Βίδρα)
Martes foina (Κουνάβι)
Mustela nivalis galinthias (Νυφίτσα)
Sciurus vulgaris ameliae (Σκίουρος Αμέλιος)
Αξιόλογα Πτηνά
Accipiter gentilis butoides (Διπλοσάινο)
Accipiter nisus nisus (Τσιχλογέρακο)
Alauda arvensis arvensis (Σταρήθρα)
Alcedo atthis (Αλκυόνα)
Anas acuta (Ψαλίδα)
Anas crecca (Κιρκίρι)
Anas penelope (Σφυριχτάρι)
Anas platyrhynchos (Πρασινοκέφαλη)
Anas querquedula (Σαρσέλα)
Anser anser anser (Σταχτόχηνα)
Anthus campestris campestris (Χαμοκελάδα)
Anthus pratensis pratensis (Λιβαδοκελάδα)
Anthus spinoletta littoralis (Νεροκελάδα …)
Anthus trivialis trivialis (Δενδροκελάδα)
Apus apus apus (Σταχτάρα)
Apus melba melba (Σκεπαρνάς)
Aquila chrysaetos chrysaetos (Χρυσαητός)
Ardea cinerea (Σταχτοτσικνιάς)
Aythya ferina (Γκισάρι)
Aythya fuligula (Μαυροκέφαλη)
Bubo bubo bubo (Μπούφος)
Buteo buteo buteo (Γερακίνα)
Buteo rufinus rufinus (Αητογερακίνα)
Caprimulgus europaeus (Γυδοβυζάχτρα)
Carduelis spinus (Λούγαρο)
Charadrius dubius (Ποταμοσφυριχτής)
Ciconia ciconia (Λευκοπελαργός)
Circaetus gallicus (Φιδαητός)
Coccothraustes coccothraustes (Κοκκοθραύστης)
Columba palumbus palumbus (Φάσσα)
Coracias garrulus (Χαλκοκουρούνα)
Coturnix coturnix (Ορτύκι)
Cuculus canorus (Κούκος)
Delichon urbica urbica (Σπιτοχελίδονο)
Dendrocopos leucotos lilfordi (Λευκονώτης)
Dendrocopos medius medius (Μεσοτσικλητάρα)
Dryocopus martius martius (Μαυροτσικλητάρα)
Emberiza caesia (Σκουρόβλαχος)
Emberiza melanocephala (Αμπελουργός)
Erithacus rubecula balcanica (Κοκκινολαίμης των Βαλκανίων)
Falco naumanni (Κιρκινέζι)
Falco peregrinus brookei (Πετρίτης)
Falco subbuteo (Δεντρογέρακο)
Falco vespertinus (Μαυροκιρκίνεζο)
Fringilla coelebs coelebs (Σπίνος)
Fringilla montifringilla (Χειμωνόσπινος)
Fulica atra (Φαλαρίδα)
Gallinago gallinago (Μεκατσίνι)
Gyps fulvus (Όρνιο)
Hieraaetus fasciatus (Σπιζαητός)
Hieraaetus pennatus (Σταυραητός)
Hippolais icterina (Κιτρινοστριτσίδα)
Hippolais pallida elaeica (Ωχροστριτσίδα)
Hirundo daurica rufula (Δεντροχελίδονο)
Hirundo rustica rustica (Χελιδόνι)
Lanius collurio collurio (Αητόμαχος)
Lanius excubitor excubitor (Διπλοκεφαλάς)
Lanius senator senator (Κοκκινοκέφαλος)
Larus ridibundus (Καστανοκέφαλος γλάρος)
Lullula arborea arborea (Δεντροσταρήθρα)
Luscinia megarhynchos (Αηδόνι)
Merops apiaster (Μελισσοφάγος)
Monticola saxatilis (Πετροκότσυφας)
Motacilla alba alba (Λευκοσουσουράδα)
Motacilla cinerea (Σταχτοσουσουράδα)
Muscicapa striata neumanni (Σταχτομυγοχάφτης)
Neophron percnopterus (Ασπροπάρης)
Nycticorax nycticorax (Νυχτοκόρακας)
Oenanthe hispanica (Ασπροκώλα)
Oenanthe oenanthe oenanthe (Σταχτοπετρόκλης)
Oriolus oriolus oriolus (Συκοφάγος)
Otus scops (Γκιώνης)
Pernis apivorus (Σφηκιάρης)
Phoenicurus ochruros (Καρβουνιάρης)
Phylloscopus collybita abietinus (Δενδροφυλλοσκόπος των ελάτων)
Phylloscopus trochilus acredula (Θαμνοφυλλοσκόπος)
Prunella modularis (Θαμνοψάλτης)
Pyrrhocorax pyrrhocorax docilis (Κοκκινοκαλιακούδα)
Saxicola rubetra (Καστανολαίμης)
Scolopax rusticola (Μπεκάτσα)
Streptopelia turtur (Τριγώνι)
Sturnus vulgaris tauricus (Ψαρόνι του Ταύρου)
Sylvia atricapilla (Μαυροσκούφης)
Sylvia cantillans albistriata (Κοκκινοτσιροβάκος)
Sylvia communis communis (Θαμνοτσιροβάκος)
Sylvia hortensis crassirostris (Δεντροτσιροβάκος)
Turdus iliacus iliacus (Κοκκινότσιχλα)
Turdus philomelos (Τσίχλα)
Turdus pilaris (Κεδρότσιχλα)
Turdus torquatus alpestris (Απλική τσίχλα)
Upupa epops epops (Τσαλαπετεινός)
Vanellus vanellus (Καλημάνα)
Αξιόλογα Αμφίβια / Ερπετά
Algyroides nigropunctatus (Κερκυραϊκή σαύρα)
Anguis fragilis colchicus (Κονάκι)
Bufo bufo bufo (Χωματόφρυνος)
Bufo viridis viridis (Πρασινόφρυνος)
Coluber najadum dahlii (Σαΐτα του Νταλ)
Lacerta viridis meridionalis (Πρασινόσαυρα η …)
Natrix natrix persa (Ντρόφιδο το Περσικό)
Podarcis erhardii amorgensis (Σιλιβούτι της Αμοργού)
Podarcis muralis albanica (Αλβανική γουστέρα)
Rana dalmatina (Ευκίνητος Βάτραχος)
Rana graeca (Ελληνικός Βάτραχος)
Salamandra salamandra salamandra (Σαλαμάνδρα)
Vipera ammodytes meridionalis (Οχιά)
Αξιόλογα Ψάρια
Cobitis trichonica (Τριχονοβελονίτσα)
Silurus aristotelis (Γλανίδι)
Αξιόλογα Ασπόνδυλα
Σχόλια για τα είδη