Η λίμνη Παμβώτιδα βρίσκεται στο κέντρο πεδινής λεκάνης που περιβάλλεται από επιβλητικούς ορεινούς όγκους. Στις δυτικές όχθες της βρίσκονται τα Ιωάννινα (470 μ. υψόμ.), ενώ έχει και γραφικό νησί στη μέση. Απέναντι από αυτό, προς την πόλη, εισχωρεί στη λίμνη βραχώδης περιτειχισμένη χερσόνησος, το Κάστρο. Παραδοσιακά κτίσματα γύρω και μέσα σ΄αυτό δίνουν στην πόλη ξεχωριστό χρώμα. Αναμφισβήτητα η λίμνη των Ιωαννίνων συνιστά ολόκληρη ένα ΤΙΦΚ. Με τους καλαμιώνες που καλύπτουν τις όχθες της με τα αραιά υδρόβια δένδρα, με τα νερά που πηγάζουν σε διάφορα σημεία της είναι ένα τοπίο από τα ωραιότερα της Ηπείρου. Αυθαιρεσίες, μπαζώματα, κτίσματα και μικροκαλλιέργειες υπάρχουν σε διάφορα σημεία, όμως αυτά δεν αλλάζουν τη γενικότερη εικόνα ομορφιάς και γαλήνης.

Η λίμνη των Ιωαννίνων δημιουργήθηκε στην περιοχή πριν από χιλιάδες χρόνια από τα νερά των πηγών που υπάρχουν στους πρόποδες του όρους Μιτσικέλι. Στην Τουρκοκρατία τα Γιάννινα ήταν σπουδαίο εμπορικό κέντρο με προνόμια. Επί Αλή Πασά έφθασαν στο απόγειο της οικονομικής, κοινωνικής και πνευματικής τους ακμής. Το 1822, μετά την πολιορκία της πόλης από στρατεύματα του Σουλτάνου, θανατώνεται ο Αλή Πασάς και στην πόλη απομένουν μόνο ερείπια. Η παρακμή τους ολοκληρώθηκε στις αρχές του 20ου αι. Σήμερα η πόλη αναπτύσσεται δυναμικά γύρω και πέρα από τη λίμνη.

Τα Γιάννινα είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού και επίκεντρο του Ηπειρωτικού χώρου. Η λίμνη μαζί με την πόλη συνδέεται άρρεικτα με ιστορικές στιγμές και παραδόσεις του Νεωτέρου Ελληνισμού (θρύλοι για τον Αλή Πασά και την κυρά-Φροσύνη, καθώς και άλλα ιστορικά γεγονότα). Ιδιαίτερα αναπτυγμένη η τέχνη της αργυροχοϊας.