Στοιχεία Τόπου

Επίπεδα τόπων:
Επιλογές:

Σχεδίαση επιφανειών
Κωδικοί τόπων
Οικισμοί

Χαρτογραφικό υπόβαθρο:

Open cycle map
Open Street map
Κτηματολόγιο Α.Ε.

Γενικά Στοιχεία

Όνομα Νήσος και χερσόνησος Σπιναλόγκα
Κατηγορία Τόπου Τοπίο (ΤΙΦΚ)
Κωδικός Τόπου AT6010003
Κύριος Χαρακτήρας
Βιότοπος
Φυσικό Τοπίο
Δομημένο Τοπίο
Διοικητική Υποδιαίρεση Νομός Λασιθίου
Δήμος-Κοινότητα Ελούντας
Συνολική Έκταση (ha) 653.12
Χερσαία Έκταση (ha)
Συνολική Περίμετρος (km) 22.2
Μέγιστο Υψόμετρο (m)
Ελάχιστο Υψόμετρο (m)
Ένταξη στο Υπάρχον Θεσμικό Πλαίσιο
Αρχαιολογικός Χώρος
Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους

Χαρακτηριστικά

Τύπος Τοπίου
Αναβαθμοί (πεζούλες)
Αρχαία κτίσματα
Αρχαιολογικός Χώρος
Βραχώδεις Σχηματισμοί/Ορθοπλαγιές
Βραχώδης Ακτή
Βυζαντινά/Μεσαιωνικά κτίσματα
Εκκλησίες/Μοναστήρια
Ελαιώνας
Ημιορεινό Τοπίο / Λόφοι
Μακία
Μόνιμο η Εποχικό Ελος
Παραθαλάσσιο Τοπίο
Φρυγανότοπος
Κλίμα
Μεγάλη ηλιοφάνεια
Γεωλογία

Σκούροι πλακώδεις ασβεστόλιθοι με κερατολιθικές συστρωματώσεις. Η Σπιναλόγκα (μαζί με τα νησιά Ψείρα και Μόχλο) είναι μέρος τεκτονικού κέρατος που έχει διαχωρισθεί από τεκτονικές τάφρους. Η επιφάνεια της θάλασσας έχει ανέλθει τα τελευταία 2000 χρόνια και έχει κατακλύσει το μεγαλύτερο μέρος του ισθμού που ενώνει την Ελούντα με την Σπιναλόγκα, όπου ήταν κτισμένη η αρχαία Ολούς.

Περιγραφή Τόπου

Η χερσόνησος της Σπιναλόγκας εκτείνεται απέναντι από το τουριστικό θέρετρο της Ελούντας παράλληλα με την ακτή με την οποία συνδέεται με στενό ισθμό στο σημείο που υπήρχε η αρχαία Ολούς . Μία σειρά λόφων καλυμμένων με φρύγανα και μακία κυριαρχούν στο ανάγλυφο. Ανάμεσά τους υπάρχουν μικρές κοιλάδες με υπολείμματα παλαιών χωραφιών που χωρίζονται με ξερολιθιές. Η ακτή είναι βραχώδης και σχηματίζει μικρούς όρμους και ακρωτήρια. Ο κόλπος της Ελούντας είναι αβαθής θαλάσσιος υγρότοπος που αποτελεί βιότοπο για θαλασσοπούλια και υδρόβια πουλιά. Ανατολικά υπάρχει η βραχονησίδα Κολοκυθιά και στα βόρεια το νησί Σπιναλόγκα (Καλιδόνα) με το ενετικό φρούριο που χρησίμευσε για μερικά χρόνια ως λεπροκομείο. Αξιόλογη θέα προς την Ελούντα και την ενδοχώρα.

Κατάσταση Τόπου Καλή
Εγκατάλειψη οικισμών
Τάση Κατάστασης Τόπου Σταθερότητα/Συντήρηση
Ιστορία και εξέλιξη του τόπου

Πρωτομινωϊκός οικισμός. Νεκροταφείο υστερομινωϊκής εποχής στην είσοδο του ισθμού προς Σπιναλόγκα. Δωρική πόλη (Ολούς, επίνειο του Δρήρου) στον ισθμό , σήμερα βυθισμένη στη θάλασσα, κτισμένη στη θέση υστερομινωϊκού οικισμού. Στην ανατολική ακτή της Σπιναλόγκας, απέναντι από τη βραχονησίδα Κολοκυθιά υπάρχουν ερείπια παλαιοχριστιανικής Βασιλικής. Στο νησί Σπιναλόγκα υπήρχε αρχαίο φρούριο για την προστασία της Ολούντας. Στα ερείπιά του κτίσθηκε Ενετικό φρούριο που διατηρήθηκε σε ενετική κατοχή ως το 1715. Το 1903 το νησί της Σπιναλόγκας έγινε λεπροκομείο που καταργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Βυζαντινή βασιλική με μωσαϊκά. Κατά την Ενετική εποχή οικισμός με το όνομα Lerli. Κατά τον Β΄ Παγκ. Πόλεμο η μεγαλύτερη ναυτική βάση των Γερμανών.

Σημεία με καλή Θέα

Από την Ανατολική παραλία προς την Ελούντα. Από την κορυφή των λόφων προς όλες τις κατευθύνσεις και το φρούριο της Σπιναλόγκας.

Μονοπάτια Περίπατοι

Προς τη δυτική ακτή. Από το Δρήρο στην Ελούντα.


Αξίες

Οικολογική Αξία
Κινδυνεύοντες Τύποι Ενδιαιτημάτων
Μικροχλωρίδα
Πτηνά
Σημαντικό Οικοσύστημα
Κοινωνικοοικονομική/πολιτιστική Αξία
Αρχαιολογικό Ενδιαφέρον
Ιστορικό Ενδιαφέρον
Ιστορικός / Πολιτισμικός Τουρισμός
Παραδοσιακή Τεχνολογία
Παρατήρηση πανίδας
Σημαντικός χώρος αναψυχής ντόπιου πληθυσμού
Τουριστικό ενδιαφέρον
Φυσιολατρικό ενδιαφέρον
Αισθητική Αξία
Ιδιαίτερη Φυσική Ομορφιά
Πανοραμική θέα
Σχόλιο για τις αξίες

Παρόλο που βρίσκεται κοντά στην τουριστική Ελούντα, η Σπιναλόγκα διατηρεί σε μεγάλο βαθμό το φυσικό χαρακτήρα της και δίνει στον επισκέπτη της την εντύπωση ότι βρίσκεται μακρυά από την πολιτισμό. Βυζαντινή εκκλησία Αγ. Νικολάου του 10ου αιώνα με τοιχογραφίες. Ανεμόμυλοι στο δρόμο προς Φουρνή. Παλαιό ελαιοτριβείο. Εγκαταλειμμένες αλυκές. Αρχαία λατομεία "ακονόπετρας".


Κίνδυνοι

Απειλές/διαταραχές
Απορρίμματα
Μηχανοκίνητα πλεούμενα
Οδοποιϊα
Οικοδόμηση
Τουρισμός
Σχόλιο για τις απειλές-διαταραχές

Η διάνοιξη δρόμου στην ανατολική παραλία απέναντι από την Ελούντα και το αυθαίρετο εστιατόριο αλλοιώνουν το τοπίο.

Τρωτότητα

Το τοπίο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην οποιαδήποτε παρέμβαση. Ιδιαίτερα κινδυνεύει ο υγρότοπος και τα πουλιά.

Προτεραιότητα προστασίας Πρωτεύουσα

Πανίδα και Χλωρίδα

Χαρακτηριστικά Ενδιαιτήματα
Αλμυρό έλος
Ανοικτή θάλασσα
ΘΑΜΝΟΤΟΠΟΙ / ΦΡΥΓΑΝΑ / ΧΟΡΤΟΛΙΒΑΔΑ
Θαμνώνας σκληρόφυλλων (Μεσογειακή Μακία)
Μικρά νησιά και βραχονησίδες
Μικροί όρμοι
Παράκτιος κρημνός
Παραλία με χαλίκια ή πέτρες
Φρύγανα
Χερσότοπος και θαμνώνας
Αξιόλογα Φυτά
Campanula pelviformis
Pistacia lentiscus (Σχίνο)
Posidonia oceanica (Ποσειδονία)
Quercus coccifera (Πουρνάρι)
Αξιόλογα Θηλαστικά
Αξιόλογα Πτηνά
Ardea cinerea (Σταχτοτσικνιάς)
Larus argentatus argentatus (Ασημόγλαρος)
Larus audouinii (Αιγαιόγλαρος)
Αξιόλογα Αμφίβια / Ερπετά
Αξιόλογα Ψάρια
Αξιόλογα Ασπόνδυλα
Σχόλια για τα είδη