Η Βάθεια είχε κατά την εξέλιξή της τρεις θέσεις. Αρχικά ήταν κτισμένη ανάμεσα στα χαμηλά βουνά σ΄ένα ίσιωμα γεμάτο μάντρες. Αργότερα μετακινείται στην πλαγιά του λόφου, στο Γουλά. Αυτός είναι ο πυρήνας από τον οποίο θα αναπτυχθεί (τον 18ο αι.) η Βάθεια στην κορυφή του λόφου, όπου βρίσκεται και σήμερα σε θέση ακρόπολης, δεσπόζοντας στη γύρω περιοχή. Τον κτιριακό πυρήνα του Γουλά αποτελούν οκτώ σπίτια και ο πολεμικός πύργος. Η Βάθεια σε θέση στρατηγική (κορυφές, λόφοι) είναι ένα πυκνοκτισμένο και εντυπωσιακό κτιριακό σύνολο αποτελούμενο από 70 περίπου κατοικίες, 4 εκκλησίες, 2 πολεμικούς πύργους και 5 λιοτρίβια. Πυρήνας του χωριού θεωρείται ο Μιχαλικιάνικος πύργος. Διαμορφώθηκε με διαδοχικές εγκαταστάσεις γενιών που με συνεχή κατοίκηση πύκνωσαν τις ιδιαίτερες γειτονιές του. Η ασφάλεια και η άμυνα είχαν ζωτική σημασία για τη σύνθεση και την αρχιτεκτονική του χωριού. Τα περισσότερα κτίρια κτίστηκαν μεταξύ 1840 και 1900. Διακρίνονται σε μονώροφα και διώροφα παλιά Μανιάτικα σπίτια, σε διώροφα, τριώροφα και τετραώροφα πυργόσπιτα και σε νεώτερα μονώροφα και διώροφα βοηθητικά προσκτίσματα. Ο οικισμός περιβάλλεται από πράσινο, δέντρα και θάμνους της Μάνης ενώ την άνοιξη προστίθενται και τα αγριολούλουδα που φυτρώνουν στους κήπους και τους δρόμους του χωριού.

Ο οικισμός διαμορφώθηκε κυρίως στο 18ο αι., άκμασε στο β΄ μισό του 19ου αι και άρχισε να φθίνει από τις αρχές του 20ου αι.