Το σπουδαιότερο αξιοθέατο του νησιού, μνημείο με διεθνή σημασία. Μία από τις σημαντικότερες βυζαντινές εκκλησίες της Ελλάδος για την αρχιτεκτονική, τα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες της. Ένα από τα καλύτερα δείγματα της βυζαντινής τέχνης. Η μονή ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα από αρχιτέκτονα και καλλιτέχνες της Κων/πολης με γενναίες επιχορηγήσεις και την υψηλή προστασία του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μονομάχου. Πυρπολήθηκε και λεηλατήθηκε από τους Τούρκους το 1822. Έπαθε μεγάλες καταστροφές κατά το σεισμό του 1881. Παρόλα αυτά η αρχιτεκτονική του καθολικού και των άλλων κτισμάτων,ο εσωτερικός του διάκοσμος με τα ψηφιδωτά καθώς και ο περιβάλλων φυσικός χώρος με δάση τραχείας πεύκης αποτελούν ένα σύνολο εξαιρετικού ενδιαφέροντος.

Πυρπόληση και λεηλασία από τους Τούρκους το 1822. Καταστροφή από το σεισμό του 1881. Συντηρήσεις μετέπειτα. Δασική πυρκαϊά στη δεκαετία 1990-2000 κατέστρεψε το γύρω δάσος αλλά υπήρξε φυσική αναγέννηση και αναδασώσεις.

Με τους σεισμούς φαίνεται να έχει υποχωρήσει το έδαφος και να δημιουργηθούν ρωγμές στους τοίχους και ίσως και στατικό πρόβλημα.