Στοιχεία Τόπου
Επίπεδα τόπων:
Χαρτογραφικό υπόβαθρο:
Γενικά Στοιχεία
Όνομα | Αστερούσια Όρη (Κόφινας) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Κατηγορία Τόπου | Τοπίο (ΤΙΦΚ) | ||||||
Κωδικός Τόπου | AT6010078 | ||||||
Κύριος Χαρακτήρας |
|
||||||
Διοικητική Υποδιαίρεση | Νομός Ηρακλείου | ||||||
Δήμος-Κοινότητα | |||||||
Συνολική Έκταση (ha) | 6630.87 | ||||||
Χερσαία Έκταση (ha) | 6631.0 | ||||||
Συνολική Περίμετρος (km) | 44.0 | ||||||
Μέγιστο Υψόμετρο (m) | 1200.0 | ||||||
Ελάχιστο Υψόμετρο (m) | |||||||
Ένταξη στο Υπάρχον Θεσμικό Πλαίσιο |
|
Χαρακτηριστικά
Τύπος Τοπίου | ||
---|---|---|
Κλίμα |
|
|
Γεωλογία | Φλύσχης επωθημένος σε ασβεστολίθους της σειράς της Πίνδου που εμφανίζονται στους κώνους των κορυφών. Τα χαμηλότερα τμήματα των νότιων κλιτύων αποτελούνται από ασβεστολίθους της σειράς Γαβρόβου Τριπόλεως. Εμφανίσεις βασικών και υπερβασικών πετρωμάτων στον φλύσχη (περιδοτίτες με μεταλλοφορία χρωμίου). |
|
Περιγραφή Τόπου | Η οροσειρά των Αστερουσίων εκτείνεται από Δ. προς Α., κατά μήκος της νότιας ακτής του νομού Ηρακλείου. Επιβλητικό άδενδρο τοπίο που έχει προκύψει από έντονη υπερβόσκηση, πυρκαϊές και διάβρωση. Η μοναδική βλάστηση είναι αραιά φρύγανα. Στον κώνο της κορυφής από τεφρούς ασβεστόλιθους υπάρχει παρεκκλήσι κτισμένο στον τόπο μυκηνωϊκού ιερού κορυφής. Εξαιρετική θέα προς την κοιλάδα της Μεσσαράς και την οροσειρά της Ίδης προς τα βόρεια και το Λιβικό πέλαγος στα νότια. Η ασβεστολιθική πυραμίδα του Κόφινα είναι το υψηλότερο σημείο της κορυφογραμμής των Αστερουσίων που χωρίζει το τοπίο σε ένα βόρειο τμήμα που δεσπόζει πάνω από την κοιλάδα της Μεσσαράς ως τον Ψηλορείτη και ένα νότιο τμήμα που κατέρχεται απότομα στο Λιβυκό πέλαγος. Οι παλαιότερες καλλιέργειες σταριού σε αναβαθμούς έχουν εγκαταλειφθεί και έχουν σκεπασθεί από φρύγανα και αραιή μακία. Οι νότιες κλιτύες είναι πολύ απότομες που καταλήγουν σε γκρεμούς με σπηλιές και διασχίζονται από βαθειά φαράγγια που ορισμένες φορές καταλήγουν σε μικρές αμμώδεις παραλίες. Στις νότιες κλιτύες υπάρχουν μικρές συστάδες κρητικών πεύκων και κυπαρισσιών. Θαμνώδεις βελανιδιές, δίκταμο, πετρομαρούλες φύονται μόνο στους γκρεμούς όπου δεν φθάνουν οι γίδες, που υπερβόσκουν όλο τον ορεινό όγκο. Στους ασβεστολιθικούς γκρεμούς της κορυφογραμμής φωλιάζουν αρπακτικά, μεταξύ των οποίων ο γύπας και ο γυπαετός. Στις θαλάσσιες σπηλιές αναπαράγεται η μεσογειακή φώκια. Στον Κόφινα υπάρχει μινωϊκό ιερό. Αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σπήλαια όπου έχουν ανακαλυφθεί νεολιθικά ευρύματα. Η αισθητική και οικολογική αξία των Αστερουσίων είναι μεγάλη και εκτεταμένα τμήματα του ορεινού όγκου και της ακτής είναι ανέπαφα χάρη στο γεγονός ότι δεν υπάρχει ακόμη παραλιακός δρόμος. Οι κάθετοι δρόμοι, από τα χωριά της Μεσσαράς προς τη Μονή Κουνδουμά και τις Τρεις Εκκλησιές στη νότια ακτή είναι πολύ κακά κατασκευασμένοι και αλλοιώνουν αισθητικά το τοπίο. Στις Τρεις Εκκλησιές έχει αναπτυχθεί ένας εξαιρετικά ακαλαίσθητος και αυθαίρετος οικισμός. Αισθητική αξία έχουν τα μικρά καλλιεργημένα οροπέδια που σχηματίζονται στα ανατολικά του Κόφινα, με τα μικρά μισοεγκαταλειμμένα χωριά (Πλατανιάς, Παρανύφη, Πρυνιάς). |
|
Κατάσταση Τόπου | Καλή | |
Εγκατάλειψη οικισμών | ||
Τάση Κατάστασης Τόπου | Ταχεία υποβάθμιση | |
Ιστορία και εξέλιξη του τόπου | Συχνές πυρκαγιές και υπερβόσκηση έχουν δημιουργήσει το άδεντρο τοπίο. |
|
Σημεία με καλή Θέα | Από την κορυφογραμμή προς τον κάμπο της Μεσσαράς και τον Ψηλορείτη και προς το Λιβυκό πέλαγος. |
|
Μονοπάτια Περίπατοι | Από Καπετανιανά προς Κοφινά και προς Μονή Κουνδούμα. Από Μονή Κουνδούμα προς Τρεις Εκκλησίες. |
Αξίες
Οικολογική Αξία |
|
||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Κοινωνικοοικονομική/πολιτιστική Αξία |
|
||||||||
Αισθητική Αξία |
|
||||||||
Σχόλιο για τις αξίες | Ο μεγάλος αριθμός αιγοπροβάτων ελεύθερης βοσκής παρέχει άφθονη τροφή στον γυπαετό και αποτελεί προϋπόθεση για τη διατήρησή του. Η ύπαρξη γκρεμών προσφέρει καταφύγια στην ενδημική και σπάνια χλωρίδα που δεν κινδυνεύει να εξαφανισθεί. Το άδενδρο και διαβρωμένο τοπίο έχει ιδιαίτερη αισθητική αξία. |
Κίνδυνοι
Απειλές/διαταραχές |
|
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Σχόλιο για τις απειλές-διαταραχές | Η κυριότερη απειλή για τον γυπαετό είναι το κυνήγι και η διάνοιξη δρόμων σε μεγάλο υψόμετρο. Η φώκια κινδυνεύει από το ψάρεμα με δυναμίτη. |
|||||||||
Τρωτότητα | Το άδενδρο ορεινό τοπίο αλλοιώνεται έντονα με τη κακή διάνοιξη δρόμων. |
|||||||||
Προτεραιότητα προστασίας |
Πανίδα και Χλωρίδα
Χαρακτηριστικά Ενδιαιτήματα |
|
||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Αξιόλογα Φυτά |
|
||||||||||||||||
Αξιόλογα Θηλαστικά |
|
||||||||||||||||
Αξιόλογα Πτηνά |
|
||||||||||||||||
Αξιόλογα Αμφίβια / Ερπετά |
|
||||||||||||||||
Αξιόλογα Ψάρια |
|
||||||||||||||||
Αξιόλογα Ασπόνδυλα |
|
||||||||||||||||
Σχόλια για τα είδη |