Ολόκληρο το νησί είναι ένα ηφαίστειο που αναδύθηκε από τη θάλασσα. Πολύ ενδιαφέρον τοπίο, συνδυασμός ηφαιστειογενούς γεωλογικού υποβάθρου των παραδοσιακών οικισμών και των γεωργικών καλλιεργειών. Το Μαντράκι είναι χτισμένο σε πλαγιά λόφου επί του οποίου σώζονται ερείπια μεσαιωνικού φρουρίου και λείψανα πελασγικών τειχών. Τα περισσότερα σπίτια του οικισμού είναι λευκά ενώ μικρό άνοιγμα είναι η πλατεία των Γερόντων με μεγάλους φίκους. Κάτω από το κάστρο τα κτίρια σχεδόν αγγίζουν τη θάλασσα με τα μαύρα βράχια. To Μαντράκι αποτελείται από μερικές βασικές θέσεις-περιοχές, που οργανώνονται γύρω από ένα κέντρο, πλατεία ή δρόμο. Τα σπίτια είναι δίπατα και σπάνια τρίπατα με επίπεδη στέγη, κολλημένα το ένα δίπλα στο άλλο σε σκαλωτή διάταξη. Ο Εμπορειός είναι ορεινό χωριό με αρκετή βλάστηση. Τα σπίτια είναι μικρά με επίπεδες στέγες για να συγκεντρώνεται το νερό της βροχής στις στέρνες. Στο ψηλότερο σημείο του οικισμού έχουμε ερείπια βενετσιάνικου κάστρου. Στην πλατεία του χωριού συγκεντρώνεται η κίνηση. Χαρακτηριστικό του οικισμού που οφείλεται στη μορφολογία του εδάφους, είναι τα απότομα ανηφορικά δρομάκια (καλντερίμια) με σειρές από σκαλοπάτια και η έντονα κλιμακωτή διάταξη των σπιτιών. Πάνω από το χωριό Νικιά και γύρω από τον κρατήρα του παλαιού ηφαιστείου υπάρχουν θαμνώνες. Χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής του οικισμού είναι τα νεοκλασικά στοιχεία στα κτίσματα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα Νικιά παρουσιάζει η "χοχλόστρωτη" πλατεία του χωριού με ωραιότατα λαϊκά σχέδια. Γύρω από τα Νικιά βρίσκεται ένα σύνολο αγροτικών κατοικιών (τα σπηλάδια). Σε όλο το νησί υπάρχουν εγκαταλειμένοι αναβαθμοί (πεζούλες) με διάσπαρτα δύο είδη δένδρων, ήμερη τσικουδιά (Pistacia atlantica) και ήμερη βελανιδιά (Quercus ithaburensis macrolepis). Εντυπωσιακό είναι το Παλαιόκαστρο με τους κοκκινωπούς ηφαιστιογενείς ογκόλιθους των τειχών του που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση.

Από το κάστρο προς τον οικισμό του Μαντρακίου.

Η αξία της αρχιτεκτονικής του Εμπορειού έγκειται στη μεγάλη ποικιλία λύσεων στα σπίτια με βάση τη κυβική νησιώτικη αρχιτεκτονική με ιδιαίτερη ευαισθησία και λεπτότητα στις λεπτομέρειες. Στο Μαντράκι συναντάμε ολόκληρη την ιστορική εξέλιξη του νισυριακού σπιτιού, τόσο στη μορφή όσο και στη λειτουργία του.

Οι κάτοικοι του Εμπορειού είναι ελάχιστοι, γεωργοί και κτηνοτρόφοι, αλλά το καλοκαίρι έρχονται μετανάστες από Αμερική και Αυστραλία για διακοπές.