Άγριο και απότομο νησί, με πολύχρωμα (πράσινα, καφέ, πορτοκαλί, μαύρα) πετρώματα, ελάχιστο πράσινο μόνο στις χαρακτηριστικές κοιλάδες και όπου έχουν φυτέψει οι άνθρωποι. Πολλές αναβαθμίδες που υποβαθμίζονται. Όμορφος νησιώτικος οικισμός με άσπρα διώροφα σπίτια αλλά δεν έχουν όλα τις παραδοσιακές καμάρες. Ενδιαφέροντα κτίσματα και εκτός οικισμού (βυζαντινά εκκλησάκια, Καστέλλι, Παλιά Χώρα). Εξαιρετικά εντυπωσιακός ο βράχος. στα ανατολικά, με το μοναστήρι της Καλαμιώτισσας. Υψώνεται απότομα πάνω από τη θάλασσα σε ύψος 461 μ. και θεωρείται ο δεύτερος του είδους του στην Ευρώπη μετά το Γιβραλτάρ. Ενδιαφέρον το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής πάνω σε αρχαίο ναό του Απόλλωνα. Το νησί διαθέτει νερό από πηγή και παραλίες με άμμο. Λόγω της μικρής του κλίμακας αποτελεί ενιαίο τοπίο.

Η εξέλιξη του νησιού έχει επηρεαστεί βαθειά από την παρουσία των ανθρώπων από αρχαιοτάτων χρόνων. Η σημερινή μορφή είναι εν μέρει αποτέλεσμα της δράσης των πειρατών κατά την τουρκοκρατία και της σημαντικής μετανάστευσης κατά τους νεώτερους χρόνους.

Από λιμάνι προς Χώρα, από Μονή Ζωοδόχου Πηγής προς Μονή Καλαμιώτισσας (1 ώρα), από Χώρα προς Μονή Ζωοδόχου Πηγής (3-4 ώρες), από Χώρα προς βυζαντινά εκκλησάκια.

Το νησί διατηρεί χαρακτηριστικά παραδοσιακής νησιώτικης κοινωνίας. Έχει εντυπωσιακό τοπίο και πολύ αξιόλογο φυσικό περιβάλλον, ιδίως χλωρίδα. Το δομημένο περιβάλλον παρουσιάζει σημαντική αξία. Η διατήρηση αυτών των αξιών είναι ακόμα απόλυτα εφικτή.

Κύρια απειλή η καταστροφική διάνοιξη δρόμων που τραυματίζουν το τοπίο. Οι στύλοι ΔΕΗ κλπ. μπορούν να περιοριστούν. Η συντήρηση των αναβαθμίδων απαιτεί ειδικό πρόγραμμα. Η θήρα και η βόσκηση ασκούνται, ως συνήθως, ανεξέλεγκτα.