Στοιχεία Τόπου

Επίπεδα τόπων:
Επιλογές:

Σχεδίαση επιφανειών
Κωδικοί τόπων
Οικισμοί

Χαρτογραφικό υπόβαθρο:

Open cycle map
Open Street map
Κτηματολόγιο Α.Ε.

Γενικά Στοιχεία

Όνομα Σπήλαιο Γρεβενών και Όρλιακας
Κατηγορία Τόπου Τοπίο (ΤΙΦΚ)
Κωδικός Τόπου AT4010052
Κύριος Χαρακτήρας
Βιότοπος
Φυσικό Τοπίο
Δομημένο Τοπίο
Διοικητική Υποδιαίρεση Νομός Γρεβενών
Δήμος-Κοινότητα Κοινότητα Σπηλαίου και Ζιάκα
Συνολική Έκταση (ha) 2978.81
Χερσαία Έκταση (ha) 2978.0
Συνολική Περίμετρος (km) 25.3
Μέγιστο Υψόμετρο (m) 1198.0
Ελάχιστο Υψόμετρο (m) 640.0
Ένταξη στο Υπάρχον Θεσμικό Πλαίσιο
Δίκτυο NATURA-2000
Ιστορικός Τόπος
Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους
Εικόνες από "Σπήλαιο Γρεβενών και Όρλιακας". Πατήστε πάνω στις μικρογραφίες για μεγέθυνση.


Χαρακτηριστικά

Τύπος Τοπίου
Βραχώδεις Σχηματισμοί/Ορθοπλαγιές
Βυζαντινά/Μεσαιωνικά κτίσματα
Μεικτό Δάσος
Οικισμός σε κορυφή υψωματος
Ορεινό Τοπίο
Ποτάμιο Τοπίο
Φαράγγι
Κλίμα
Αραιές βροχοπτώσεις
Ασθενείς άνεμοι
Μέτρια ηλιοφάνεια
Συχνές χιονοπτώσεις
Γεωλογία

Ασβεστόλιθοι, πλευρικά κορήματα.

Περιγραφή Τόπου

Ασβεστολιθικό βουνό ο Όρλιακας εν μέσω μίας ευρείας περιοχής πυριγενών πετρωμάτων (συνθήκες νησίδας) σε συνθήκες ηπειρωτικού κλίματος φιλοξενεί μία βλάστηση με σπάνια σύνθεση και φυτογεωγραφικό ενδιαφέρον. Κεντρικό σημείο της περιοχής ένα μικρό αλλά εντυπωσιακότατο φαράγγι στη νοτιοανατολική απόληξη του ασβεστολιθικού Όρλιακα που θα πρέπει να δημιουργήθηκε από τη διεύρυνση τεκτονικού ρήγματος με τη δράση του Βενέτικου ποταμού. Ένα μικρότερο φαράγγι, επίσης εντυπωσιακό ανατολικά του χωριού Σπήλαιο, διασχίζεται από άλλο κλάδο του Βενέτικου ποταμού. Πολύ εντυπωσιακοί επίσης είναι οι μαιανδρισμοί των δύο κλάδων του Βενέτικου καθώς και τρία πέτρινα τοξοτά γεφύρια. Το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου κοντά στο Σπήλαιο είναι ένα κομψοτέχνημα μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής με αξιόλογα εκκλησιαστικά κειμήλια και αγιογραφίες. Ιστορικός τόπος η περιοχή, συνδέεται με σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα του αγώνα κατά των Τούρκων. Δάση ψυχρόβιων κωνοφόρων (έλατα και μαυρόπευκα) στα ψηλότερα του Όρλιακα με χαρακτηριστικές ορθοπλαγιές και μία ποικιλία ασβεστόφιλων κυρίως πλατυφύλλων ειδών χαμηλότερα (Μακεδονική δρυς, αγριοκερασιές, πυξάρια, σφενδάμια). Είναι πιθανό να υπάρχουν και ενδημικά είδη χλωρίδας αλλά δεν έχει ερευνηθεί η περιοχή.

Κατάσταση Τόπου Καλή
Εγκατάλειψη οικισμών Μερική
Τάση Κατάστασης Τόπου Αργή υποβάθμιση
Ιστορία και εξέλιξη του τόπου

Σχετικά αμετάβλητη η κατάσταση για πολλά χρόνια. Σημαντική επέμβαση στην περιοχή είναι ο κύριος επαρχιακός δρόμος που φτάνει στο Σπήλαιο. Το τελευταίο του τμήμα κατασκευάσθηκε πάνω σε μία ορθοπλαγιά του Όρλιακα.

Σημεία με καλή Θέα

Οι κορυφές του Όρλιακα, οι παρυφές του χωριού του Σπηλαίου και η διαδρομή προς το Σπήλαιο.

Μονοπάτια Περίπατοι

Διαμορφωμένο μονοπάτι (καλντερίμι) προς το φαράγγι. Μονοπάτι προς το Κελί της Καλογριάς. Μονοπάτια προς τον Όρλιακα.


Αξίες

Οικολογική Αξία
Θηλαστικά
Μικροχλωρίδα
Πτηνά
Σημαντικές Ζωοκοινωνίες
Σημαντικές Φυτοκοινωνίες
Σημαντικό Οικοσύστημα
Κοινωνικοοικονομική/πολιτιστική Αξία
Αρχαιολογικό Ενδιαφέρον
Επιστημονική έρευνα
Οικοτουρισμός
Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική
Παρατήρηση χλωρίδας
Σημαντικός χώρος αναψυχής ντόπιου πληθυσμού
Σύνδεση με Λαϊκή Παράδοση
Τουριστικό ενδιαφέρον
Φυσιολατρικό ενδιαφέρον
Αισθητική Αξία
Ενδιαφέροντα Φυσικά, Οικολογικά, Γεωμορφολογικά Στοιχεία
Ιδιαίτερη Φυσική Ομορφιά
Καλαίσθητα Ανθρωπογενή Στοιχεία
Πανοραμική θέα
Σχόλιο για τις αξίες

Ο 'Ορλιακας εξ αιτίας της μεγάλης ποικιλότητας της βλάστησης και των σπάνιων θηλαστικών που ζουν εκεί έχει μεγάλη οικολογική αξία. Η περιοχή του Σπηλαίου και η ευρύτερη περιοχή (φαράγγι, Κελί της Καλόγριας) προσφέρουν δυνατότητα για δραστηριότητες αναψυχής, τουρισμού, περιπατητικές. Δυνατότητα διάπλευσης του ποταμού (καγιάκ, ράφτιγκ). Η περιοχή είναι ήδη αρκετά γνωστή.


Κίνδυνοι

Απειλές/διαταραχές
Ακαλαίσθητη αρχιτεκτονική
Αυθαίρετη κατασκήνωση
Εγκατάλειψη παραδοσιακών καλλιεργειών
Κυνήγι
Οδοποιϊα
Στάβλοι
Υλοτομία
Σχόλιο για τις απειλές-διαταραχές

Παρατηρείται σταδιακή εξασθένιση της χρήσης γης για παραδοσιακές καλλιέργειες εξ αιτίας της εγκατάλειψης (ιδιαίτερα των νέων).

Τρωτότητα

Έργα οδοποιίας ή άλλα. Νέα υλικά στις οικοδομές και νέα αρχιτεκτονική.

Προτεραιότητα προστασίας Πρωτεύουσα

Πανίδα και Χλωρίδα

Χαρακτηριστικά Ενδιαιτήματα
Γυμνοί βράχοι, κρημνοί ενδοχώρας
ΔΑΣΗ
Δάσος φυλλοβόλων πλατυφυλλων
Ιθαγενές δάσος κωνοφόρων
Μικτό δάσος
Παρόχθια βλάστηση
Ρέοντα ύδατα
Αξιόλογα Φυτά
Αξιόλογα Θηλαστικά
Canis lupus (Λύκος)
Ursus arctos (Αρκούδα)
Αξιόλογα Πτηνά
Aquila chrysaetos chrysaetos (Χρυσαητός)
Buteo buteo buteo (Γερακίνα)
Ciconia nigra (Μαυροπελαργός)
Falco tinnunculus (Βραχοκιρκίνεζο)
Neophron percnopterus (Ασπροπάρης)
Αξιόλογα Αμφίβια / Ερπετά
Bombina variegata scabra (Κιτρινοβομβίνα)
Αξιόλογα Ψάρια
Αξιόλογα Ασπόνδυλα
Σχόλια για τα είδη