Στοιχεία Τόπου

Επίπεδα τόπων:
Επιλογές:

Σχεδίαση επιφανειών
Κωδικοί τόπων
Οικισμοί

Χαρτογραφικό υπόβαθρο:

Open cycle map
Open Street map
Κτηματολόγιο Α.Ε.

Γενικά Στοιχεία

Όνομα Καψάλι και Χώρα Κυθήρων
Κατηγορία Τόπου Τοπίο (ΤΙΦΚ)
Κωδικός Τόπου AT1011071
Κύριος Χαρακτήρας
Βιότοπος
Φυσικό Τοπίο
Δομημένο Τοπίο
Διοικητική Υποδιαίρεση Νομός Αττικής
Δήμος-Κοινότητα Κυθήρων
Συνολική Έκταση (ha) 476.46
Χερσαία Έκταση (ha) 476.0
Συνολική Περίμετρος (km) 13.4
Μέγιστο Υψόμετρο (m) 143.0
Ελάχιστο Υψόμετρο (m)
Ένταξη στο Υπάρχον Θεσμικό Πλαίσιο
Διατηρητέος Οικισμός/Διατηρητέα Κτίσματα
Ιστορικός Τόπος
Παραδοσιακός Οικισμός
Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους
Χώρος Ειδικής Κρατικής Προστασίας
Εικόνες από "Καψάλι και Χώρα Κυθήρων". Πατήστε πάνω στις μικρογραφίες για μεγέθυνση.


Χαρακτηριστικά

Τύπος Τοπίου
Αμμώδης Παραλία / Αμμοθίνες
Βραχώδης Ακτή
Βυζαντινά/Μεσαιωνικά κτίσματα
Ημιορεινό Τοπίο / Λόφοι
Μακία
Νεώτερα κτίσματα
Οικισμός γραμμικός κατά μήκος δρόμου
Οικισμός με κυρίαρχο στοιχείο κάστρο
Οικισμός σε κορυφή υψωματος
Οικισμός σε πλαγιά λόφου
Ορμος
Παραθαλάσσιο Τοπίο
Φαράγγι
Φρυγανότοπος
Χωριό/Οικισμός
Κλίμα
Ισχυροί άνεμοι
Μεγάλη ηλιοφάνεια
Μεγάλη υγρασία
Γεωλογία

Ασβεστόλιθοι.

Περιγραφή Τόπου

Η περιοχή που οριοθετείται περιλαμβάνει την περιοχή του κάστρου με τον οικισμό (Χώρα) και το Καψάλι (παράκτιο οικισμό στον μιχό του ομώνυμου όρμου). Οι δύο αυτές ενότητες χωρίζονται από ένα μικρό αλλά ενδιαφέρον φαράγγι. Η Χώρα είναι μικρός πυκνοδομημένος οικισμός με μία κάπως ιδιότυπη νησιωτική αρχιτεκτονική που διατηρείται. Το κάστρο είναι ενετικό και διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση. Παλιά κτίσματα υπάρχουν και στο Καψάλι που ανασκευάζονται προσεκτικά σε τουριστικές εγκαταστάσεις (ταβέρνες, αναψυκτήρια κλπ.) Στον όρμο Καψαλίου μία μικρή χερσόνησος χωρίζει το Καψάλι σε δύο τμήματα και δίνει μεγάλη γραφικότητα στην περιοχή. Παλαιότερες κτιριακές εγκαταστάσεις (όπως το Λοιμοκαθαρτήριο, υδατοδεξαμενή εφοδιασμού πλοίων κ.α.) έχουν τη σφραγίδα της Αγγλοκρατίας που επικράτησε στα Ιόνια Νησιά και στα Κύθηρα για αρκετό διάστημα. Το τοπογραφικό ανάγλυφο της περιοχής είναι ιδιαίτερα έντονο με τις απότομες πλαγιές του υψώματος του κάστρου, το φαράγγι και τις βραχώδεις ακτές που εναλλάσσονται με μικρές αμμώδεις παραλίες. Είναι ένας παράγοντας που δίνει μεγάλη γραφικότητα. Η βλάστηση της περιοχής αποτελείται από νησίδες μακίας και πλήθος φρυγάνων μεταξύ των οποίων η Euphorbia dendroides σε μεγάλη αφθονία δίνει ιδιαίτερο χρώμα κατά το τέλος της άνοιξης. Η Χώρα βρίσκεται σε ύψωμα πάνω από το λιμάνι του Καψαλιού. Η βόρεια και η δυτική πλευρά του βράχου έχουν πιο ενισχυμένη οχύρωση, ενώ στις άλλες πλευρές ο βράχος είναι ιδιαίτερα απόκρημνος και τα τείχη είναι ουσιαστικά ενίσχυση της φυσικής οχύρωσης. Ίχνη του τείχους του Βούργου σώζονται και σήμερα. Η πόλη του κάστρου ήταν χτισμένη σ ένα πλάτωμα της κορυφής του βουνού, περικλεισμένη και σε απόσταση από το τείχος. Η πόλη του Βούργου εκτεινόταν στην πλαγιά του βουνού και οι δρόμοι της ακολουθούσαν τις υψομετρικές καμπύλες. Η επέκταση της χώρας μετά το 17ο αι. έξω από τα όρια του κάστρου και του Βούργου προς τα ΒΔ γίνεται γραμμικά κατά μήκος ενός κεντρικού δρόμου, ακολουθώντας τη διαμόρφωση του εδάφους και χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό. Παράλληλα υπάρχουν δευτερεύοντες δρόμοι, που ακολουθούν τις υψομετρικές καμπύλες και συνδέονται μεταξύ τους με στενά κλιμακωτά σοκάκια, που ενώνουν τα διάφορα επίπεδα. Η δόμηση είναι αρκετά πυκνή με λίγους υπαίθριους χώρους. Η σημερινή συνολική εικόνα είναι ιδιαίτερα γραφική με τη συνύπαρξη βενετσιάνικης και αιγαιοπελαγίτικης αρχιτεκτονικής σε ένα αρμονικό σύνολο. Τα παλαιότερα σπίτια έχουν μεγάλο ύψος και μικρά ανοίγματα για λόγους ασφαλείας και δίνουν στις όψεις φρουριακό χαρακτήρα. Αντίθετα τα μεταγενέστερα λαϊκά σπίτια και αυτά που βλέπουν στον κύριο δρόμο χαρακτηρίζονται από ανθρώπινη κλίμακα.

Κατάσταση Τόπου Καλή
Εγκατάλειψη οικισμών
Τάση Κατάστασης Τόπου
Ιστορία και εξέλιξη του τόπου

Σχεδόν αδιατάρακτη κατάσταση για αιώνες. Οι νέες τουριστικές εγκαταστάσεις γύρω από το Καψάλι προσαρμόζονται καλά στο χρώμα της περιοχής. Το 1502 ανακατασκευάστηκε από τους Βενετούς το κάστρο της χώρας και μετά το 1537 αυτή γίνεται πρωτεύουσα. Ο οικισμός είναι του 15ου-16ου αι. και εκτεινόταν σε δύο τμήματα: μέσα στο κάστρο και έξω απ αυτό, στο Βούργο (προάστιο) στη βορεινή πλευρά που ήταν κι αυτό τειχισμένο. Μετά το 17ο αι. επεκτείνεται έξω από τα όρια του κάστρου και του Βούργου προς τα ΒΔ.

Σημεία με καλή Θέα

Από το Κάστρο και από πολλά άλλα σημεία υπάρχει πανοραμική θέα λόγω του αμφιθεατρικού σχήματος της περιοχής.

Μονοπάτια Περίπατοι

Στη Χώρα, στο κάστρο, στο λιμάνι.


Αξίες

Οικολογική Αξία
Εξαίρετη Φυσική Κατάσταση
Σημαντικα Αποδημητικά Είδη
Σημαντικές Φυτοκοινωνίες
Κοινωνικοοικονομική/πολιτιστική Αξία
Γεωλογικό Ενδιαφέρον
Ιστορικό Ενδιαφέρον
Λαογραφικό Ενδιαφέρον
Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική
Σύνδεση με Λαϊκή Παράδοση
Τουριστικό ενδιαφέρον
Φυσιολατρικό ενδιαφέρον
Αισθητική Αξία
Ενδιαφέροντα Φυσικά, Οικολογικά, Γεωμορφολογικά Στοιχεία
Ιδιαίτερη Φυσική Ομορφιά
Καλαίσθητα Ανθρωπογενή Στοιχεία
Πανοραμική θέα
Σπάνιος Τύπος Τοπίου
Σχόλιο για τις αξίες

Μία από τις ωραιότερες νησιωτικές περιοχές που συνδυάζει ενδιαφέροντα φυσικά και περισσότερο ανθρωπογενή στοιχεία. Τα Κύθηρα είναι σημαντική περιοχή και σταθμός για τα αποδημητικά πτηνά. Βυζαντινές εκκλησίες στην περιοχή Μέσα Βούργο, κάτω από το κάστρο. Η περιοχή αποτελεί φυσική και ιστορική ενότητα με διατηρημένο σε υψηλό βαθμό τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα του μεσαιωνικού συνόλου.


Κίνδυνοι

Απειλές/διαταραχές
Λιμενικά εργα
Οικοδόμηση
Πυρκαγιά
Στύλοι ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ.
Τουρισμός
Σχόλιο για τις απειλές-διαταραχές

Είναι μία γνωστή και περιζήτητη περιοχή. Η τουριστική ανάπτυξη δεν πρέπει να ακυρώνει τα φυσικά χαρακτηριστικά της και την αρχιτεκτονική της ιδιαιτερότητα.

Τρωτότητα

Ιδιαίτερα ευαίσθητο φυσικό και δομημένο τοπίο.

Προτεραιότητα προστασίας Χωρίς Προτεραιότητα

Πανίδα και Χλωρίδα

Χαρακτηριστικά Ενδιαιτήματα
Αμμοθίνες και αμμώδης παραλία
Ανοικτή θάλασσα
Θαμνώνας σκληρόφυλλων (Μεσογειακή Μακία)
Μικροί όρμοι
Παράκτιος κρημνός
Φρύγανα
Αξιόλογα Φυτά
Campanula saxatilis cytherea
Centaurea cytherea
Αξιόλογα Θηλαστικά
Αξιόλογα Πτηνά
Αξιόλογα Αμφίβια / Ερπετά
Αξιόλογα Ψάρια
Αξιόλογα Ασπόνδυλα
Σχόλια για τα είδη